کارآفرینی اجتماعی از طریق حل مشکلات اجتماعی، ارزش‌آفرینی می‌کند. خروجی کارآفرینی محصول یا خدمتی برای جامعه است.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه رازی، عصر صنعتی ما، علاوه بر تولید سریع ترمحصولاتی با کیفیت بیشتر، برایمان مشکلاتی را در زمینه تولید آلودگی‌های محیط زیست، تخریب معادن طبیعی، بیگاری‌کشیدن از کارگران و نگاه مادی به آنها، مصرف‌گرایی و... را به همراه داشته است. اما شناخت ابعاد ارزش‌آفرینی اجتماعی ورزشی در راستای تحقق اهداف توسعۀ پایدار ورزش است.

کارآفرینی اجتماعی Social Entrepreneurship

کارآفرینی ترجمه مصطلح ولی نادرست از لغت Entrepreneurship است که در این چند سال گذشته بسیار بجای اشتغال‌زایی به کار می‌رود و بهتر است به جای آن در ذهن خود از “ارزش آفرینی“ استفاده کنیم.

کارآفرینی اجتماعی علاوه بر توجه به اهداف اقتصادی کوتاه مدت سازمان‌ها، بر این باوراست که در برآورده کردن نیاز‌های جامعه، علاوه بر توجه به منافع اقتصادی، باید به اصول توسعه پایدار و ارزشهای اخلاقی و اجتماعی نیز توجه شود. این مسئله موجب شده است که سازمان‌های بزرگ و شرکت‌های متعهد به کارآفرینی اجتماعی، به تولید محصولات و خدماتی که هم برای اقتصاد و هم برای جامعه باارزش باشند، نگاه بیشتری داشته باشد.

– کارآفرینی (Entrepreneurship): کارآفرینی، فرآیند خلق ارزش از خلاقیت است...

به طور خلاصه کارآفرین شخصی است که با توجه به قابلیت‌های ذاتی و آموزش‌های دریافتی و تجربیات گذشته خود می‌تواند با ایجاد نوآوری در یکی از اجزای یک مدل کسب و کار و یا محصول یا خدمت به خلق و توسعه و تجاری سازی یک ارزش بپردازد.

این ارزش منجر به برطرف کردن نیاز و یا مشکل و یا خواستی از گروهی از مشتریان بازار هدف می‌شوند.

کارآفرینی اجتماعی، نوعی از کارآفرینی است که از طریق حل مشکلات اجتماعی، ارزش‌آفرینی می‌کند. هرچند در مورد تعریف کارآفرینی و به تبع آن، تعریف کارآفرینی اجتماعی در ادبیات علمی دنیا اتفاق نظر وجود ندارد. خروجی کارآفرینی محصول یا خدمتی برای تمام یا بخشی از جامعه خواهد بود. با توجه به ابعاد کارآفرینی اجتماعی از جمله نتایج و فرصت‌های کارآفرینی اجتماعی ورزشی، ایجاد اشتغال، تغییر اجتماعی توسط ورزشکاران، مشارکت زنان در ورزش، همبستگی ورزشکاران با محرومیت‌های اجتماعی، فعالیت‌های داوطلبانه در ورزش و فعالیت‌های خیریه شناسایی شد.

محصول تولید شده یا خدمت ارائه شده که خروجی فرآیند‌های کارآفرینانه است تنها زمانی موفق خواهد بود که برای مشتریان مورد هدف، ارزش ایجاد کند یعنی مزایای حاصل از آن محصول یا خدمت بیش از هزینه‌ای باشد که برای آن پرداخت می‌کنند بنابراین خلق ارزش برای جامعه‌ای که هدف فرآیند‌های کارآفرینانه هستند اولین اصل موفقیت در کارآفرینی است؛ ولی این خلق ارزش الزاما در راستای برطرف کردن مشکلات اجتماعی نظیر: سوءتغذیه، بی تحرکی، فقر، بیکاری، اعتیاد، آلودگی هوا، عدم دسترسی به آب آشامیدنی، معضلات فرهنگی، انحرافات اخلاقی و... نیست.

معمولاً اگر این مشکل:

۱- متعلق به گروه زیادی از مردم باشد. (ترافیک در شهر‌های بزرگ) چگونگی اجرای فرهنگ دوچرخه‌سواری و...

۲- مربوط به مسائل زیست محیطی باشد.

۳- مربوط به بهبود زندگی مردم باشد. (کاهش فقر درجامعه یا ایجاد فرصت‌های خلق پول در کشور‌های در حال توسعه)

۴- بی تحرکی و شیوع بیماری‌های حاصل از آن

کارآفرینی اجتماعی اغلب اهداف گسترده در زمینه‌های اجتماعی، محیط زیستی و فرهنگی و ورزشی را دنبال می‌کند و اغلب با بخش داوطلبانه و غیرانتفاعی در ارتباط و همکاری است.

شایان ذکر است که میان این دو مفهوم "ارزش آفرینی اجتماعی" و "برطرف کردن مشکلات اجتماعی" تفاوت قائل شویم. به نظر می‌رسد برطرف کردن مشکلات اجتماعی، خلق ارزش اجتماعی را درون خود دارد در حالیکه برعکس آن صادق نیست و الزاما هر خلق ارزش اجتماعی در راستای برطرف کردن مشکلات اجتماعی نیست.

نتایج حاکی از خلق ارزش اجتماعی همین است که ارزش‌های کارآفرینان در طول زمان شکل می‌گیرند و ارزش‌های کارآفرینان اجتماعی موفق که منجر به رشد و توسعه کشور شده اند، عبارتند از: سعادتمندی جامعه، کرامت انسانی، عرق ملی و میهن پرستی، اخلاق گرایی، استقلال مالی، پایداری روابط با دیگران، تعالی گروهی، برابری و عدالت، آسودگی و امنیت، رفاه کارکنان، اثبات خود به دیگران و قدرت و دیده شدن؛ بنابراین با در نظر گرفتن اینکه یکی از اهداف توسعۀ پایدار ورزش، عدالت اجتماعی، فرصت‌های برابر مشارکت، انسجام اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی و در نگاه کلی، توجه به کارآفرینی اجتماعی است، لازم است فعالیت نهاد‌های مسئول ورزش با سایر نهاد‌ها از جمله سازمان بهزیستی، سازمان هلال‌احمر و سازمان تأمین اجتماعی و... به‌منظور فعالیت‌های مرتبط با کارآفرینی اجتماعی در ورزش و تفریحات سالم توسعه و گسترش یابد.

دکتر مسعود نصیری مدیر مرکز کافه کارآفرینی دانشکده علوم ورزشی دانشگاه رازی