عضو هیئت علمی دانشگاه رازی و مشاور استاندار کرمانشاه گفت: اکنون زمان توقف ریل نفت در کشور و استفاده از اقتصاد دانش‌بنیان است.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه رازی به نقل از سازمان جهاد دانشگاهی استان کرمانشاه، پروفسور محمدمهدی خدایی عضو برجسته هیئت علمی دانشگاه رازی و مشاور استاندار کرمانشاه در حوزه علم و فناوری، ۲۰ تیرماه 1402 در نشست تخصصی "جایگاه علم و فناوری در تحقق برنامه‌های توسعه کشور و راهکارهای ارتقاء نقش و اثربخشی نظام علم و فناوری در برنامه هفتم" که در سازمان جهاد دانشگاهی کرمانشاه برگزار شد، با اشاره به تدوین لایحه برنامه هفتم توسعه، اظهار داشت: برای تدوین هر برنامه، برنامه‌ریزان کشور نیم نگاهی به برنامه‌های گذشته کشور دارند.

پروفسور خدایی با بیان اینکه تاکنون شش برنامه پنج ساله توسعه را در کشور پشت سرگذاشته‌ایم و برنامه ششم توسعه هنوز هم در حال اجراست، افزود: همه برنامه‌ها یکسری نقاط ضعف و قوت دارند،گاهاً نقاط ضعف یک برنامه باعث عدم موفقیت آن می‌شود و گاهی هم در یک برنامه نقاط ضعفی نیست، اما مجموعه‌ای از مسائل داخلی و خارجی باعث می‌شود تا به خوبی اجرا نشود.

عضو هیئت علمی دانشگاه رازی تصریح کرد: برنامه ششم توسعه هم با این مشکل روبرو بود، به گونه‌ای که اجرای بخشی از برنامههای آن محقق نشد که دلایل مختلفی را می‌توان برای آن برشمرد.

پروفسور خدایی به تشریح مهمترین عوامل عدم تحقق اجرای بخش‌هایی از برنامه ششم توسعه پرداخت و گفت: به نظر می‌رسد یکی از دلایل آن نوع نگرشی بود که در زمان تدوین این برنامه به آن وجود داشت. به این معنی که این برنامه بیش از آنکه ملی باشد، بخشی و استانی بود، درحالی که باید نگاهی ملی به آن می‌شد.

مشاور استاندار کرمانشاه در حوزه علم و فناوری افزود: عامل دیگری که شاید در عدم تحقق بخش‌هایی از برنامه ششم توسعه نقش داشت، نوع مدل آن بود و اگر مدل‌های دیگر برای تدوین آن بکار گرفته می‌شد، بهتر بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه رازی در ادامه با بیان اینکه جامع‌نگری هم در برنامه ششم توسعه مشکل ایجاد کرده بود، افزود: امکانات، بودجه و ظرفیت‌های کشور محدود است و نمی‌توان با این محدودیت ها همه مشکلات را در یک برنامه پنج ساله حل کرد و این امکان‌پذیر نیست، لذا جامع نگری در برنامه ششم و عدم اولویت بندی بخشی از مشکلات این برنامه بود.

وی عنوان کرد: زمانی که برنامه ششم توسعه تدوین شد، این فرض وجود داشت که تحریم‌ها به واسطه به سرانجام رسیدن برجام از بین می‌رود، اما با روی کار آمدن ترامپ نه تنها برجام را پاره کرد، بلکه تحریم‌ها هم تشدید شد و این مسئله هم تحقق برنامه ششم توسعه را با مشکل مواجه کرد.

پروفسور خدایی تأکید کرد: متاسفانه جایگزینی هم برای برنامه ششم توسعه در نظر گرفته نشده بود، درصورتی که ایده آل هر برنامه این است که اگر مشکلی برای هر بخشی از آن بوجود آید، جایگزینی برای آن بخش در نظر بگیرند. در برنامه هفتم توسعه علیرغم وجود برخی نقاط ضعف، نکات مثبت خوبی وجود دارد، یکی از نقاط قوت برنامه هفتم توسعه مسئله محور بودن آن است، در این برنامه مشکلات کشور به شکل جدی اولویت‌بندی شده‌اند. وقتی مشکلات مانند مشکل معیشت مردم و اقتصاد اولویت‌بندی می‌شود، خودبه خود حوزه‌های دیگر کشور مانند صنعت، معدن، کشاورزی، علم و فناوری و... درگیر این مسئله می‌شوند و همه کمک می‌کنند تا در بخشی که در این موضوع مربوط به آنها است، برای حل آن قدم بردارند.

مشاور استاندار کرمانشاه در حوزه علم و فناوری ادامه داد: از طرفی برنامه هفتم توسعه گزینه‌محور است، به این معنی که اگر هرکدام از بخش‌های این برنامه دچار مشکل شود، برنامه جایگزین برای آن وجود دارد. همچنین این برنامه با مدلی بهتر تدوین شده است.

وی به جایگاه علم و فناوری و شرکت‌های دانش بنیان در برنامه هفتم توسعه اشاره کرد و گفت: به نظر می‌رسد وقت آن رسیده که به مسائل دانش بنیان و علم و فناوری اولویت بدهیم و در برنامه‌های توسعه‌ای پنج ساله به آنها جایگاه ویژه‌ای داده شود. معتقدم وقت آن رسیده که ریل نفت در کشور متوقف شود و از اقتصاد دانش‌بنیان و علم و فناوری استفاده کنیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه رازی افزود: اکنون فرصت خوبی است تا تحولی جدی در آموزش عالی کشور هم رخ دهد و این حوزه به سمت علم و فناوری هدایت شود و با حذف رشته‌های غیرکاربردی که تعداد دانشجویان در آنها اشباع شده، فضا را برای علم و فناوری و کارآفرینی باز کنند تا در نهایت جهش تولید در کشور رقم بخورد.

مشاور استاندار کرمانشاه در حوزه علم و فناوری تصریح کرد: در حال حاضر حدود پنج میلیون دانشجو داریم که معادل شش درصد از جمعیت کشور است، این درحالی است که در کشوری مانند چین تنها حدود ۱.۵ درصد از جمعیت آن را دانشجویان تشکیل می‌دهند.

وی با بیان اینکه برای تربیت هر دانشجو حدود یک میلیارد تومان بودجه صرف می‌شود، عنوان کرد: این درحالی است که وضعیت بودجه‌ای کشورمان چندان مناسب نیست و با این شرایط مالی، رشته‌هایی در دانشگاه‌ها وجود دارند که از نظر فارغ التحصیل اشباع شده‌اند و هیچ شغلی هم برای آنها نیست و ما مدام برای آنها دانشجو جذب می‌کنیم، بنابراین باید فکری برای این مسئله کرد و رشته‌های جدید و کاربردی را ایجاد کنیم و سرمایه‌ای که برای دانشجویانی که در رشته‌های غیرکاربردی تحصیل می‌کنند، صرف برنامه‌های اساسی‌تر  شود.

پروفسور خدایی با تاکید بر لزوم جمع آوری تمام دانشکده‌های اقماری و رشته‌های غیرکاربردی، اظهار کرد: هرچند ممکن است مخالفت‌هایی در این زمینه باشد، اما نباید با کسی تعارفی داشته باشیم، چراکه این به نفع کشور است‌.

عضو هیئت علمی دانشگاه رازی تاکید کرد: زمانی که رشته‌های غیرکاربردی و دانشکده‌های اقماری را جمع آوری کردیم، آموزش عالی چابک می‌شود و بخشی از انرژی خود را صرف آموزش‌های کاربردی و علم و فناوری خواهد کرد. برای قدرت گرفتن حوزه فناوری باید فکر کنیم و رشته‌های جدیدی راه اندازی کنیم، حتی اگر آن رشته‌ها در هیچ جای دنیا راه‌اندازی نشده باشد، چراکه دنیا در حال حرکت است و ما نباید از این قافله عقب بمانیم.