همایش بین‌المللی "هورامان؛ ثبت جهانی، فرهنگ و توسعه پایدار" با حضور بیش از 700 نفر به میزبانی دانشگاه رازی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه رازی، همایش بین‌المللی "هورامان؛ ثبت جهانی، فرهنگ و توسعه پایدار" در روزهای 25 و 26 تیرماه 1401با حضور مقامات کشوری و استانی، پژوهشگران، اساتید، اصحاب فرهنگ، هنر، رسانه و سایر اقشار به صورت حضوری و مجازی به میزبانی دانشگاه رازی برگزار شد.

صبح شنبه 25 تیرماه دقایقی پیش از آغاز بزرگترین رویداد علمی - فرهنگی "همایش بین‌المللی "هورامان؛ ثبت جهانی، فرهنگ و توسعه پایدار" جمعی از مسئولان و فرهیختگان عرصه فرهنگ و دانش و هنر با حضور در یادمان شهدای گمنام دانشگاه رازی، با نثار گُل و قرائت فاتحه، به روح مطهر شهیدان والامقام ادای احترام کردند.

در ادامه همایش همایش بین‌المللی "هورامان؛ ثبت جهانی، فرهنگ و توسعه پایدار" در سالن اجتماعات فرهنگ و ادب دانشکده ادبیات و علوم انسانی با تلاوت آیاتی چند از کلام الله مجید و اجرای سرود ملی جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. 

پس از پخش نماهنگی از میراث جهانی منظر فرهنگی هورامان، دکتر محمدنبی احمدی سرپرست دانشگاه رازی به سخنرانی پرداخت.

دکتر محمدنبی احمدی ضمن خیرمقدم به میهمانان برگزاری این همایش بین المللی هورامان را از جهات اقتصادی، گردشگری، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی یک رویداد و ظرفیتی بسیار مهم برای استان دانست و اظهار داشت: پیش نشست‌های متعدد طی چند ماه اخیر با موضوع هورامان در دانشگاه رازی برگزار شد و تمام تلاش ما برگزاری همایشی در شأن هورامان و استان کرمانشاه است.

سخنرانی ویدیویی سرپرست دانشگاه رازی

منطقه اورامان یک مثال برجسته از معماری ایرانی - اسلامی است

در ادامه دکتر عزت‌الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از طریق ویدئو کنفرانس در سخنانی اظهار داشت: مدت‌هاست سازمان یونسکو از واژه منظر فرهنگی استفاده می‌کند، زیرا میراث ملموس و ناملموس آنقدر از لحاظ مفهومی به هم گره خورده‌اند که جدا کردن آنها در خیلی از موارد امکان پذیر نیست، مانند بناهای ساختمانی که بخش بسیار بزرگی از آن مربوط به مسائل فرهنگی آن جامعه است از جمله در شهرهای یزد و منطقه اورامانات.

وی در ادامه با قدردانی از بانیان همایش "هورامان ثبت جهانی فرهنگ و توسعه پایدار"، گفت: مردم کرمانشاه طی هزاران سال زندگی و مهارت‌های خودشان، فرهنگ، آداب، آیین و رسوم‌شان را هماهنگ با طبیعت شکل دادند و این معماری زیبا منطقه اورامانات که در جهان فوق‌العاده است؛ مبتنی بر همین هماهنگی زندگی آنان با طبیعت است.

دکتر ضرغامی بیان داشت: وقتی کارشناسان یونسکو در اورامانات، هنرمندیِ مردم سختکوش، مهارت و مقاومت این دیار را در معماری، تولید محصولات کشاورزی در دل کوه، خلق صنایع دستی مختلف و متنوع آنها از یکطرف و از طرف دیگر داشتن آداب و رسوم فرهنگی- اجتماعی شاخص متفاوت آنها را دیدند که در جهان بی‌نظیر است، با ثبت جهانی منطقه اورامانات و معرفی آن به جهان موافقت کردند.

میراث فرهنگی پیشران توسعه است نه مانع آن

دکتر ضرغامی در بخش دیگر از صحبت‌های خود خطاب به کسانی که میراث فرهنگی را مانع توسعه شهرها می‌دانند، گفت: منطقه اورامانات نشان داد به هیچ وجه این گونه نیست، میراث فرهنگی اگر به درستی به آن توجه شود، اتفاقا در دنیای امروز پیشران توسعه است؛ زیرا حاصل یک تجربه و انباشتی از دانش بومی است که در طول هزاران سال شکل گرفته و پشتیبان توسعه است.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در ادامه با اشاره به ارسال بیش از ۴۰۰ مقاله علمی، پژوهشی، تحقیقاتی به همایش "هورامان ثبت جهانی، فرهنگ و توسعه پایدار" از نخبگان، نویسندگان، استادان دانشگاه و علما خواست در عصری که در فضای مجازی قرار داریم و همگان در سراسر جهان مطالب را از این طریق دنبال می‌کنند، نسبت به بارگذاری و تولید محتوای علمی با زبان و ادبیات درست، کلید واژه‌ها و دانلود آسان از دستاوردهای فرهنگی، اجتماعی، دینی ثبت جهانی منطقه اورامانات در فضای مجازی مبادرت کنند.

در ادامه دکتر نادر نادری دبیر علمی همایش بین‌المللی هورامان، ضمن خیرمقدم به میهمانان در سخنانی اظهار داشت: منظر فرهنگی-تاریخی هورامان به عنوان بیست و ششمین اثر ثبت جهانی شده کشورمان در پنجم مرداد سال گذشته به ثبت جهانی رسید. باتوجه به اهمیت این رویداد بزرگ، دانشگاه رازی در راستای ایفای نقش مسئولیت اجتماعی خود، با همکاری پایگاه جهانی اورامانات، سه برنامه شامل تأسیس گروه مطالعات هورامان پژوهشی با هشت کارگروه، تأسیس مرکز اسناد و مدارک هورامان و برگزاری همایش بین‌المللی هورامان را در دستور کار خود قرار داد.

وی با تأکید براینکه همایش بین‌المللی هورامان صرفاً یک همایش علمی و دانشگاهی نیست، افزود: همایش هورامان فراتر از چار چوب و دیوار‌های دانشگاه رفته و همه مردم و سازمان‌های استان درگیر آن شدند و مشارکت دارند.

دکتر نادری تحکیم وحدت ملّی و تعمیق همبستگی فرهنگی و اجتماعی، حفاظت از منظر فرهنگی هورامان، معرفی ظرفیت‌های ملی و جهانی منظر اورامانات و تعمیق نگاه دانش‌بنیان به آن را از مهم‌ترین اهدافی عنوان کرد که در برگزاری این همایش پیگیری شده است.

وی با بیان اینکه شروع برنامه‌های اجرایی این همایش از اسفند سال ۱۴۰۰ شروع شد، گفت: برای این همایش هشت محور تعریف کردیم و فراخوان ارسال و چکیده مقالات از ۱۵ فروردین آغاز شد. مهلت ارسال چکیده مقالات تا ۳۱ اردیبهشت و مهلت ارسال مقالات تا ۳۱ خرداد بود و جمعاً ۴۰۳ مقاله توسط دبیرخانه همایش دریافت شد که در نوع خود کم نظیر است.

دکتر نادری بیان کرد: ۷۷۵ نفر از اساتید، نویسندگان، دانشجویان و فعالین فرهنگی و اجتماعی برای این همایش مقاله ارسال کرده‌اند. حدود ۹۰ نفر از اساتید داخلی و خارجی کار داوری این مقالات را انجام دادند و ۱۰۰ نفر نیز در کمیته علمی حضور داشتند، در نهایت حدود ۲۳۰ مقاله پذیرش نهایی شد.

دبیر علمی همایش به برگزاری ۱۸ پیش نشست علمی و تخصصی برای این همایش اشاره کرد و گفت: در مراسم افتتاحیه این همایش علاوه بر سخنرانی شخصیت‌های مهم و ارائه مقالات برگزیده، رونمایی از کتابی که سخنرانی‌های همایش در آن تدوین شده، رونمایی از کتاب چکیده مقالات، رونمایی از ماکت هورامان به ارتفاع سه متر و طول شش متر و افتتاح مرکز اسناد هورامان شناسی و گروه مطالعات هورامان پژوهشی را خواهیم داشت.

چهره زیبای استان کرمانشاه را باید به جهانیان معرفی کنیم

در ادامه بهمن امیری‌مقدم استاندار کرمانشاه ضمن قدردانی از مجموعه دانشگاه رازی در برنامه‌ریزی، تداوم و برگزاری این همایش بزرگ در سخنانی اظهار داشت: ثبت جهانی منطقه بسیار زیبا و بکر هورامان امتیازی ارزشمند برای استان و کشور است و معرفی هرچه بهتر هورامان به جهانیان، وظیفه‌ای سنگین برای همه دستگاه‌های اجرایی به ویژه اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، است.

وی در ادامه از اقدامات علمی دانشگاه رازی در همایش بین المللی هوارمان و معرفی این منطقه از بُعد علمی و پژوهشی قدردانی کرد و گفت: یقیناً در هر موضوعی که پشتیبان آن دانشگاه و علم و دانش باشد، کارهای ارزشمندی صورت خواهد گرفت.

امیری ‌مقدم با اشاره به تلاش‌هایی که برای ثبت جهانی هورامان صورت گرفته است، گفت: ثبت جهانی این منطقه فقط به خاطر مناظر طبیعی آن نبوده، بلکه به خاطر آداب، رسوم و فرهنگ بکر و ناب این منطقه مانند بافت معماری، آدب و رسوم فرهنگی، اجتماعی مختلف و صنایع دستی آن نیز بوده است.

استاندار کرمانشاه در ادامه گفت: کرمانشاه 4200 اثر تاریخی از دوران‌های مختلف تاریخ دارد و این یعنی قدمت و فرهنگ کرمانشاه به درازای تاریخ است و باید از این ظرفیت‌های بسیار خوبی که گذشتگان برای ما به جای گذاشته‌اند به خوبی در راستای معرفی فرهنگ استان به جهانیان استفاده کنیم.

امیری‌ مقدم با اشاره به آثار تاریخی استان کرمانشاه از قبیل: بیستون، تاقبستان، معبد آناهیتا و منطقه اورامانات، گفت: در بسیاری از کشورهای جهان با داشتن تعداد آثار تاریخی کم اما چنان تبلیغات و خدمات‌رسانی به گردشگران ارائه می‌کنند که سِیل توریست‌ها روانه آنجا می‌شوند، لذا ما نیز باید تلاش کنیم از این همه آثار تاریخی و طبیعی که در استان داریم، برای جذب گردشگران داخلی و خارجی در راستای معرفی کرمانشاه و همچنین اشتغال‌زایی بهره ببریم.

وی در ادامه با اشاره به بیانات مقام معظّم رهبری(مدظله العالی) که "کرمانشاه چهره زیبا و سینه ستبر ایران اسلامی است"، افزود: چهره کرمانشاه با وجود چهار فصل بودن و مناظر طبیعی بکر واقعا زیبا است و حقیقتاً که در زمان جنگ تحمیلی سینه ستبر کشور بود و ما باید این سخنان مقام معظم رهبری را با معرفی زیبایی‌های استان تفسیر عملی کنیم.

امیری‌ مقدم تأکید کرد: کرمانشاه باید با معرفی و تبلیغات خوب مقصد گردشگران داخلی و خارجی شود و در این راستا باید کیفیت رفتار و برخورد با گردشگران، کیفیت ارائه خدمات به گردشگران در هتل‌ها و پذیرایی‌ها مانند سرویس‌دهی، تنوع غذایی، زیرساخت‌هایی مانند پایانه‌ها و راه‌های موصولاتی را ارتقاء دهیم.

 استاندار کرمانشاه در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به آداب و رفتار اجتماعی خوب مردم منطقه اورامانات، رعایت فرهنگ بزرگ‌تر و کوچکتر و احترام، جایگاه دین و عرفا در میان مردم و آداب رسوم اجتماعی و فرهنگی غنی، گفت: نباید به بهانه رونق گردشگری، کاری کنیم فرهنگ بومی و دینی ما تحت تأثیر رفتار و آداب آنها قرار گیرد و اگر چنین شود، لطمه بزرگی به فرهنگ ما وارد می‌شود.

امیری ‌مقدم بیان داشت: ما توسعه فرهنگ گردشگری را در راستای اثرگذاری بر گردشگران و معرفی فرهنگ اجتماعی خود می‌خواهیم نه اینکه آنان بر زندگی اجتماعی و فرهنگی ما تأثیر بگذارند. باید از فرهنگ زندگی اجتماعی خود که برگرفته از فرهنگ دینی و تاریخی ماست در مقابل فرهنگ گردشگران محافظت کنیم.

در ادامه این همایش ماموستا ملاقادر قادری امام جمعه اهل سنت پاوه طی سخنانی، پاوه را دیار عرفا، علما و مردان خدا دانست و با بیان اینکه مردم پاوه در دفاع از انقلاب و استقلال کشور همواره پای کار بوده‌اند، اظهار داشت: مرزداران منطقه اورامانات 3 هزار جانباز و آزاده تقدیم انقلاب کرده‌اند که نشان از علاقمندی آنها به میهن اسلامی است.

ماموستا قادری در ادامه به جاذبه‌های دیدنی منطقه هورامان و ثبت جهانی آن در سال گذشته اشاره‌ای داشت و گفت: حدود سه سال تلاش گسترده‌ای صورت گرفت تا این زیبایی‌ها به ثبت جهانی برسد و سرانجام سال گذشته انجام شد.

وی به گستردگی منطقه ثبت جهانی شده هورامان اشاره کرد و گفت: این منطقه شامل چهار شهرستان روانسر، جوانرود، پاوه و ثلاث باباجانی در استان کرمانشاه است. از آنجایی که ثبت جهانی شدن مزایایی برای هر اثر و منطقه به همراه دارد که یکی از آنها حمایت‌های مالی برای حفظ آن است، امیدواریم که این اتفاقات برای منطقه اورامانات نیز رقم بخورد.

امام جمعه اهل سنت پاوه با تأکید بر اینکه پاسداری از اصالت و داشته‌های منطقه اورامانات نیازمند برنامه‌ریزی دقیق مسئولان است، گفت: به یک متولی بصیر در این منطقه نیاز داریم.

وی با بیان اینکه ثبت جهانی فقط رقص و پایکوبی نیست، یادآور شد: با ثبت جهانی باید ادب و متانت مردمان نجیب، فرهنگ اصیل و آداب و رسوم مردم منطقه حفظ شود و در این رابطه راهکارهایی داده شود.

ماموستا قادری یادآور شد: طی یازده ماهی که اورامانات ثبت جهانی شده تا به امروز بجز دانشگاه رازی، جلسه‌ای از سوی مدیران استان در این راستا در اورامانات تشکیل نشده که در آن راهکارهای ما را هم بشنوند و بگویند می‌خواهند چکار کنند.

وی با تأکید براینکه فرهنگ ما با ثبت جهانی شدن نباید از بین برود، عنوان کرد: در حال حاضر هجمه‌های شدید فرهنگی به ما روی آورده و بالای خانه‌های ما نشسته است. نباید بگذاریم با این هجمه‌ها، فرهنگمان از دستمان برود.

در ادامه دکتر آرش لهونی رئیس مجمع نمایندگان استان کرمانشاه در سخنانی از ثبت جهانی هورامان به عنوان رخدادی بزرگ یاد کرد و اظهار داشت: باتوجه به اهمیت این اتفاق برای کرمانشاه و غرب کشور، باید تلاش کنیم نهایت استفاده را از آن ببریم.

وی اظهار کرد: تاریخ و فرهنگ غنی مردم نجیب اورامانات شایسته دیده شدن و معرفی آن به جهانیان را داشت و یونسکو هم در مرداد سال گذشته تصمیم درستی گرفت و آن را ثبت جهانی کرد.

نماینده مردم پاوه و اورامانات در مجلس تصریح کرد: آداب و رسوم این مردم با اصالت و با ریشه، جشن‌ها و آیین‌های اصیل، معماری خاص منطقه، صنایع دستی و... همه جذابیت‌های خاصی به منطقه هورامان بخشیده و آن را شاخص کرده است.

وی به تاریخ غنی منطقه هورامان اشاره کرد و یادآورشد: هورامان دیاری است که ۴۰ هزار سال سابقه پیشینه سکونت انسان‌ها را دارد، این درحالیست که امروزه برخی از جوامعِ مدعی مدنیّت، هیچ پیشنیه ای ندارند، بنابراین باید این تاریخ و اصالت را حفظ کرد.

دکتر لهونی یادآورشد: در منطقه هورامان زندگی مردم در طبیعت به بهترین شکل بوده و از سالیان دور تا به امروز از امکانات طبیعی استفاده و با آن زندگی کرده‌اند و زندگی اجتماعی آنها به‌گونه‌ای بوده که اداره روستاها به شکل شورایی و مشارکت زنان در اداره امور طایفه و منطقه صورت گرفته که حاکی از غنای فرهنگی منطقه است.

وی در ادامه ضمن تاکید براینکه این گذشته ارزشمند و فرهنگ غنی آن باید حفظ شود، گفت: به وزارت میراث فرهنگی و دستگاه‌های فرهنگی متولی در استان یادآور می‌شوم که باید برای حفظ این میراث فرهنگی، تلاش کنند.

رئیس مجمع نمایندگان استان یکی از بخش‌های مهم این میراث را صنایع دستی اصیل در منطقه عنوان کرد و افزود: برخی از هنرهای صنایع دستی خاص این منطقه هستند که از جمله آنها می‌توان به "جولایی" اشاره کرد که امروزه نابود شده است. وقتی مسئولین صنایع دستی می‌دانند که هنری رو به نابودی می‌رود چرا اقدامی نمی‌کنند؟ اگر می بینند یک هنر روبه نابودی می‌رود، باید پای کار بیایند و با کمک هنرمندانی که در آن رشته باقی مانده‌اند، در راستای آموزش و ترویج آن بکوشند.

وی یادآورشد: میراث فرهنگی تنها دستگاه متولی نیست و سایر دستگاه‌های فرهنگی نیز باید پای کار باشند؛ با این حال، میراث فرهنگی باید محور باشد و با جدیت پیش برود و بقیه دستگاه‌ها و نهادها در کنار میراث فرهنگی باشند و اگر هم نیاز باشد کارگروهی در این زمینه شکل گیرد.

دکتر لهونی در ادامه با تأکید براینکه دستاوردهای ثبت جهانی اورامانات باید برای مردم قابل لمس باشد، خاطرنشان کرد: منطقه اورامانات ثبت جهانی شده و مردم باید بهره آن را ببرند، این درحالیست که تاکنون نه من به عنوان یک مسئول و نه مردم آن را لمس نکرده‌ایم و تنها روی کاغذ بوده است.

نماینده مردم اورامانات در مجلس متذکرشد: اگر امروز گردشگران در منطقه اورامانات حضور دارند، تنها به دلیل طبیعت و فرهنگ غنی مردم آن است و نه بخاطر ثبت جهانی شدن آن. تاکنون کار خاصی در این منطقه صورت نگرفته که در این راستا ضروری است؛ میراث فرهنگی برنامه‌ریزی دقیق‌تری انجام دهد.

اخلاق در هورامان عقلانی و ریشه‌دار است

در ادامه دکتر محمد علی‌سلطانی مورخ و نویسنده کُردپژوه در سخنانی اظهار داشت: تمام موسیقی در غرب ایران و کوه‌های زاگرس که وجود دارد، هسته اصلی آن در هورامان شکل گرفته است.

وی خطاب به محققان و پژوهشگرانی که می‌خواهند این سرزمین را دوباره بشناسند، گفت: تاریخ مکتوب منطقه اورامانات از برخی از شهرهای دیگر کرمانشاه و کردستان بیشتر است و همین نکته بس که تا اوایل حکومت قاجاریه رده بندی‌‍ها و گروه‌بندی‌‎ها و ساختار اجتماعی منطقه اورامانات براساس گروه بندی‌های اصناف و حرف و مشاغل بوده است.

دکتر سلطانی افزود: به همین خاطر، ریشه بسیاری از صنایع دستی مانند نساجی که امروز در حال انقراض است، آهنگری سنتی، نجاری و تمام لوازم و وسایل زندگی را می‌توانیم ریشه آنها را در هورامان جستجو کنیم.

دانشگاه رازی از کما پژوهشی چند ساله خارج شده است

این استاد دانشگاه، در ادامه با تبریک و تهنیت ثبت جهانی اورامانات و قدردانی از دانشگاه رازی برای برگزاری همایش بین المللی «هورامان؛ ثبت جهانی، فرهنگ و توسعه پایدار» گفت: با این اقدام بسیار خوب و ارزنده، دانشگاه رازی از کما پژوهشی چند ساله خارج شده و با رویکرد فرهنگی در بازبینی واقعی هورامان، در این بستر خودنمایی می‌کند.

دکتر سلطانی با اشاره به ثبت جهانی بیستون در سال‌های قبل، گفت: زمانی که رابینسون کتیبه بیستون را خواند، مطالب و پژوهش‌ها و تحقیقات پیرامون او به اکثر زبان‌های جهان ترجمه و منتقل شد، همه کشورها درباره بیستون مطلب نوشتند و خواندند که با ثبت جهانی اورامانات مطمئناً مقالات علمی در باب این منطقه نیز به ۱۹۵ کشور عضو سازمان یونسکو ارسال می‌شود و درباره آن می‌خوانند می‌نویسند و این کار بسیار ارزشمندی برای منطقه ماست که شناخته شود.

وی در ادامه ابراز تأسف کرد: از زمانی که ثبت جهانی اورامان تا امروز حتی یک اطلس و نقشه جامع از اورامان چه در دانشگاه رازی و چه در دانشگاه کردستان تهیه نشده و این بزرگترین لطمه است چرا که ما  هنوز اطراف خود را نمی‌شناسیم.

این محقق و پژهشگر اضافه کرد: ثبت جهانی اورامان فقط با سخن گفتن و از روی کاغذ که نمی‌شود کاری کرد، بلکه همت بلند و گسترده می‌خواهد که مطالب را از روی کاغذ بیرون و به حرکت درآوریم و امیدوارم که نتایج این همایش ارزنده امروز خروجی داشته باشد و بتوانیم بگوییم هورامان ثبت جهانی شده است.

دکتر سلطانی همچنین با تجلیل از دانشگاه رازی برای شناساندن علمی منطقه اورامان ابراز امیداروی کرد: این همایش مقدمه‌ای باشد برای شناسایی و شناخت علمی و پژوهشی و تحقیقی دیگر مناطق استان مانند گیلانغرب، قصرشیرین و دالاهو و دیگر نقاط و گفت: جای تأسف دارد ما هنوز منطقه خودمان را نمی‌شناسیم.

این پژوهشگر تاریخ در ادامه با بیان اینکه نباید فرهنگ گردشگری بر فرهنگ هورامان زایل شود، گفت: ما چه بخواهیم و چه نخواهیم در معرض این موضوع قرار می‌گیریم اما با اتخاذ رویکردهای درست فرهنگی توسط دستگاه‌هایی اجرایی مانند برگزاری کلاس‌های متعدد آموزش گردشگری برای افراد بومی می‌توانیم تا حد زیادی جلو این موضوع را بگیریم.

دکتر سلطانی همچنین با اشاره به ثبت جهانی بیستون، افزود: از آن زمان تاکنون این ثبت جهانی برای ما هیچ تأثیری نداشته است و اگر در ثبت جهانی اورامانات زیرساخت‌هایی مانند پایانه در خور، راه موصلاتی مناسب، ایجاد تالار اجتماعات از فیلم، آرشیو مستندات و عکس، رادیو محلی و تبلیغات علمی و درست صدا و سیما؛ انجام ندهیم نمی‌توانیم از مزایای ثبت جهانی اورامانات نیز استفاده کنیم.

فایل سخنرانی دکتر محمدعلی سلطانی

در ادامه عباس غزالی فعال فرهنگی اقلیم کردستان عراق با تبریک ثبت جهانی "هورامان" در سازمان یونسکو؛ از بانیان این کار بزرگ قدردانی کرد و افزود: از تمام کسانی که در راستای معرفی منطقه هورامان اقدام کردند تشکر ویژه می‌کنم.

وی اظهار داشت: از هزاران سال پیش تاکنون سکونت و زندگی در منطقه هورامان جریان داشته که این خود نشان از استقامت و حب وطن مردمان  این سرزمین دارد و باید تاکید کنم ثبت جهانی هورامان تنها انتفاع برای مردمان هورامان نشین نیست چرا که هورامان در کنار همزیستی انسان با طبیعت از عهد باستان تاکنون؛ فرهنگ ولای مردم آن را به عنوان بخشی از میراث و تمدن بشریت برای همه و الگوی متعالی جهانی قرار داده است.

غزالی اضافه کرد: آنچه که در اینجا به عنوان تاکید بیشتر باید به آن اشاره کنم؛ علیت و ارجحیت فرهنگ است، فرهنگی که در عرصه جهانی، مرزهای سیاسی را با نگاهی فرامرزانه، انسان محورانه، تلقی خواهانه در نوردیده و به عنوان یک رکن اساسی پیشرفت و توسعه پایدار خودش مطرح کرده است.

وی گفت: از نگاه منطقه ای نیز باید اذعان داشت: توسعه هریک از واحدهای خاورمیانه بازتاب خودش را بر دیگر واحدها خواهد داشت بخصوص توسعه فرهنگی زیرا فرهنگ ریشه های درهم تنیده مشترک تاریخی همه است که از اهمیت مضاعفی برخوردار است.

این پژوهشگر اضافه کرد: توسعه فرهنگی در جغرافیای تمدن نوروز، با جهان بینی آزادمنشانه و عدالتخواهانه صلح و روابط حسنه برای کشورهای همجوار را به همراه می آورد؛ چرا که نوروز به عنوان یک سرمایه مشترک پر ارزش فرهنگی، تاریخی و اجتماعی در منطقه، می تواند نماد همکاری، نماد گذشت و محبت آینده درخشانی برای منطقه  ایجاد کند.

غزالی در ادامه گفت: توسعه اورامانات در ایران در مرحله اول تاثیر زیادی بر توسعه هورامان اقیم کردستان و بعد کل مردمان زاگرس نشین خواهد داشت و مراحل بعدی دایره آن وسعیتر خواهد شد.

حفظ زبان، زیست محیط زاگرس و هم افزایی بیشتر نخبگان و مسئولان سه محور حفظ تمدن هورامان است

وی در بخش دیگر از سخنان خود حفظ تمدن هورامان در بستر محور را مطرح کرد و گفت: اولین محور حمایت از زبان و لهجه های متنوع کُردی، از کرمانجی بالا و کرمانجی میانه، کلهر، هورامی به عنوان شالوده غنی فرهنگی که باید با آموزش مکتوب پایه ای و ترویج آن را از خطر انقراض برهانیم.

فعال فرهنگی اقلیم کردستان عراق در این رابطه افزود: میان پیشرفت، زبان و زن پیوند ناگسستنی وجود دارد چرا که مادران به عنوان بهترین معلم بشریت در راستای پیشرفت جامعه می توانند تعیین کننده و موثر باشند و در این راستا تعلیم به زبان مادری باید در اولویت قرار بگیرد.

غزالی محور دوم حفظ میراث هورامان را حفظ طبیعت زاگرس عنوان کرد و گفت: زاگرس سرزمین مان در طول تاریخ از یک سو ما را از انقراض و اضمحلال حفظ کرده و از سوی دیگر تا امروز هم منبع سرشار از اکسیژن و تغذیه ما بوده لذا امروز وظیفه همه است که با آگاهی و اراده قوی زیستگاه غنی و طبیعت بکر آن را حفظ کنیم.

وی در این راستا با صراحت بیان داشت: حفظ زیست محیط زاگرس مانند رفع گرد و غبار، حفظ جنگل ها و تنوع زیستی بدون هماهنگی کشورهای منطقه امری دشوار است.

غزالی سومین محور بحث خود را ارتباط عمیق و قوی میان نخبگان و وزرای اهل علم و دانش دانست و گفت: هرچقدر ارتباط بین نخبگان و صاحبان منصب عمیق تر باشد، اعتماد و سرمایه اجتماعی برای حفظ این میراث ارزشمند بیشتر می شود و مطمئنا از حد مشکلات کاسته خواهد شد و انشاالله در مقابل نسل آینده سربلند خواهیم بود. 

فایل سخنرانی عباس غزالی

در ادامه دکتر پویا طالب‌نیا مدیر پایگاه جهانی اورامانات با اشاره به اینکه طی دو سال اخیر و شیوع گسترده بیماری کرونا آمار مسافران و گردشگران ورودی به هورامانات کاهش یافته، اظهار داشت: از سال گذشته پس از ثبت جهانی این منطقه و  کنترل  بیماری کرونا شاهد ورود حجم قابل توجهی گردشگر به هورامانات بوده‌ایم.

مدیرپایگاه جهانی اورامانات تأکید کرد: آیین‌هایی که در این منطقه برگزار می‌شود، همانند مراسم جشن پالنگان بازخوردی جهانی داشته و تعداد زیادی گردشگر خصوصاً گردشگران خارجی را به این منطقه جذب کرده است.

وی افزود: بالغ بر ۴۰۰ مقاله علمی و پژوهشی به دبیرخانه همایش ارسال شده و آثار توسط ۹۰ اساتید داخلی و خارجی مورد ارزیابی قرار گرفته، که در نهایت بالغ بر ۲۳۰ مقاله پذیرش نهایی شده است.

دکتر طالب‌نیا ضمن قدردانی ویژه از تلاش دست‌اندرکاران همایش، ورود دانشگاه برای برگزاری رویداد بزرگ هورامان؛ ثبت جهانی، فرهنگ و توسعه پایدار را اقدامی بس با ارزش دانست و گفت: دانشگاه رازی در زمان محدود تا برگزاری این همایش به شایستگی ایفای نقش داشت و شاهد برگزاری 18 پیش‌نشست مهم و تخصصی بوده‌ایم.

پس از پایان مراسم افتتاحیه همایش، با حضور مسئولین استانی، از نمایشگاه صنایع دستی و آثار هنر هورامان، ماکت هورامان، گروه مطالعاتی هورامان پژوهشی، مرکز اسناد و مدارک هورامان و چیکده مقالات  برگزیده، چندین نسخه کتاب هورامان و چکیده پیش نشست‌ها رونمایی شد.

در نوبت ظهر اولین پنل تخصصی همایش با موضوعات "دیپلماسی و روابط خارجی"، "جامعه شناسی، فرهنگ و آئین" و "ادبیات، زبان و گویش ها" برگزار شد.

در دومین روز از برگزاری همایش، دومین پنل تخصصی با موضوعات "معماری و شهرسازی"، "اقتصاد، کارآفرینی و گردشگری" و "باستان شناسی و تاریخ" برگزار شد.

در نوبت ظهر 26تیرماه نیز سومین پنل تخصصی با موضوعات "جغرافیا و محیط زیست" و "دانش بومی و گیاهان دارویی" برگزار می شود و پس از آن مراسم اختتامیه همایش با سخنرانی مقامات ملی و استانی، تجلیل و بزرگداشت و تقدیر از دست اندرکاران همایش برگزار شد.

شایان ذکر است؛ در چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) پرونده منظر فرهنگی اورامانات/هورامان بررسی و با تصویب اعضای کمیته، این منطقه به عنوان بیست و ششمین میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.

پرونده ثبت جهانی منظر فرهنگی اورامانات در استان‌های کرمانشاه و کردستان با حدود ۴۰۹ هزار هکتار عرصه و حریم قرار دارد که ۱۰۶ هزار هکتار آن مربوط به عرصه و ۳۰۳ هزار هکتار نیز جزو حریم است.

هورامان یا اورامان نام منطقه‌ای تاریخی با بافت پلکانی و آداب و رسوم بسیار خاص است که بخش‌هایی از شهرستان‌های سروآباد، سنندج و کامیاران در استان کردستان و شهرستان‌های روانسر، پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی در استان کرمانشاه را شامل می‌شود و ۷۰۰ روستا نیز در این عرصه قرار دارند.

گزارش صدا و سیمای مرکز کرمانشاه از افتتاحیه همایش بین‌المللی هورامان، ثبت جهانی، فرهنگ و توسعه پایدار به میزبانی دانشگاه رازی

برای مشاهده تصاویر افتتاحیه اینجا کلیک کنید.

برای دریافت گزارش اختتامیه اینجا کلیک کنید.