دکتر حسین عیدی: نقش و جایگاه ورزش در جامعه - پرتال اصلی دانشگاه رازی
دکتر حسین عیدی عضو هیئت علمی دانشکده علوم ورزشی دانشگاه رازی در یادداشتی به تبیین نقش و جایگاه ورزش در جامعه پرداخت.
یادداشت: دکتر حسین عیدی - عضو هیئت علمی دانشکده علوم ورزشی دانشگاه رازی: امروزه ورزش به مثابه یک پدیده اجتماعی و فرهنگی در جهان مطرح شده و اقشار و گروههای مختلفی به اشکال گوناگون با آن سروکار دارند. برخى از افراد به شکل حرفهای و تعداد زیادی به شکل آماتور به این مقوله میپردازند. گروهى طرفدار و علاقهمند به ورزش و دیدن برنامهها، مسابقات و نمایشهاى ورزشى هستند و برخی نیز ورزش را به عنوان یک حرفه و شغل پذیرفتهاند. بنابراین، سازمانها و نهادهای بینالمللی ورزشی در سطح جهان و همچنین سازمانهای ورزشی مختلف و متعدد در سطح ملی جهت ارائه خدمات ورزشی ایجاد شدهاند که در این ارتباط مخارج زیادى صرف ورزش، ساختن اماکن ورزشی، باشگاههاى ورزشى و نیز تهیه وسایل و البسه ورزشى و یا تماشاى مسابقات ورزشى هزینه میشود.
همچنین، بخشهاى قابل توجهى از برنامههاى تلویزیون، رادیو، مجلات و سایر رسانههاى گروهى به ورزش و اخبار ورزشى اختصاص دارد و به طور کلی ورزش به عنوان یکی از امورى است که در جهان امروز به صورت جدى مطرح بوده و دارای کارکردهای سلامتی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، تربیتی و فرهنگی و... میباشد، در این راستا، پرداختن به ورزش، شخصیت اجتماعی را در کنار شخصیت فردی رشد داده و شخصیت اجتماعی سالم نیز میتواند استعدادهای افراد را شکوفا سازد. بنابراین، ارتباط ورزش با ارزشهای اجتماعی و انتقال آن به زوایای جامعه و اقشار اجتماعی مختلف، عامل مهمی در تولید فرهنگ و ساختار فرهنگی هر جامعه است و از این لحاظ آن را به عنوان یکی از مهمترین پدیدههای انتقال فرهنگی در ساختار اجتماعی میتوان محسوب کرد. در بُعد قهرمانیِ ورزش، کسب مدالهای ورزشی قهرمانان نخبه میتواند عاملی مهم برای کسب افتخار و غرور بینالمللی، انسجام ملی، کسب وجهه بینالمللی و تقویت سرمایه اجتماعی و نشاط و شادی در جامعه شود.
در بُعد همگانیِ ورزش، نقش پیشگیری و سلامتی آن به ویژه در سلامت اقشار جامعه، به عنوان یکی از شاخصهای توسعهیافتگی هر جامعهای محسوب میشود. با توجه به شیوع کمتحرکی در جامعه به ویژه در دوران اپیدمی کرونا و تاثیر آن بر کلیه ابعاد سلامت و ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و سرطانها (به عنوان مهمترین علل مرگ و میر) و عوامل ریسکپذیر مهمی مانند چاقی، فشار خون بالا، دیابت، مشکلات روانی اجتماعی، اسکلتی عضلانی و...، موضوع فعالیت بدنی جایگاه برجستهای پیدا کرده است که بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی حدود ۲ میلیارد نفر بزرگسال دچار اضافه وزن و ۶۵۰ میلیون نفر در جهان چاق میباشند. روزانه ۸۰۰ تا ۸۵۰ مرگ در کشور به وقوع میپیوندد که حدود ۴۶ درصد آنها به علت بیماریهای قلبی و عروقی و ۱۴ درصد آن به سبب سرطانهاست. بررسیهای انجام شده در خصوص علت زمینهای موثر در بروز و شیوع بیماریهای قلبی و عروقی دیابت و سرطانها و... نشان میدهد که چاقی، اضافه وزن و چاقی شکمی از عوامل بسیار مهم و جدی در بروز این مشکلات به شمار میآید. بهرهمندی از اصول پیشگیری اولیه مانند انجام فعالیت بدنی منظم جهت پیشگیری و کنترل اضافه وزن و چاقی و در نهایت ارتقای سطح سلامت جامعه ضروری و حائز اهمیت است.
به طور خلاصه، کارکردهای سلامتی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی ورزش باعث مزیت رقابتی این مقوله در مقایسه با سایر پدیدههای دیگر میباشد به ویژه اینکه ورزش باعث ترفیع سلامت روحی و روانی شده، اضطراب، استرس و احساس افسردگی را کاهش میدهد و موجب نشاط و سلامتی در هر جامعهای میگردد.