گنجینه تاریخ طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال ۱۳۷۴ در یک ساختمان دوطبقه قدیمی در محوطه ای زیبا در کنار یک استخر بزرگ با درختان زیبا و کهنسال کاج با همکاری اداره محیط زیست استان کرمانشاه در دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی تاسیس شد. جناب آقای امیرافشاری به مدت ۱۳ سال موسس و مدیر گنجینه بودند و در سال ۱۳۸۵ به افتخار بازنشستگی نائل شدند.
وسایل بازی برای کودکان و دو قفس برای پرندگان زنده در کنار یک استخر بزرگ با درختان زیبا و کهنسال کاج در دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی تاسیس شده است. آقای مجتبی فرهودی تنها کارمند گنجینه است ایشان با ۲۹ سال سابقه کار در شرف بازنشستگی هستند. در این گنجینه ۸۳۰ نمونه از حیوانات تاکسیدرمی شده نگهداری می شود. طبقه همکف پرندگان تعداد و تعداد گونه های طاووس فلامینگو (عکس) و .... عقاب طلایی ... طبقه بالا پستانداران تعداد گونه و گونه های مهم خرس پلنگ و ماهی سونگ به همراه عکس .... بخش ماهی های جنوب خلیج فارس و ... هرکدام از بخش ها جداگانه و با عکس و... سنگ ها ... حشرات، گیاهان جنین ها... اکواریوم ها ... تا سال ۱۳۸۵ فعالیت های گنجینه را می توان در چهار بخش آموزشی، پژوهشی، کارآفرینی و فرهنگی تقسیم کرد. خلاصه ای از فعالیتهای انجام گرفته در بخش های مذکور عبارتند از:
- آموزشی : بیش از ۹۰ درصد بازدیدکنندگان گنجینه دانش آموزان مقاطع ابتدایی و راهنمایی هستند. به طور متوسط هر سال ۵۰۰۰ نفر از گنجینه بازدید می کنند.
همکاری در برگزاری واحدهای عملی درس های مرتبط با جانورشناسی با توجه به وجود نمونه های بسیار خوب جانوری به خصوص در زمینه پستانداران و پرندگان پ
- پژوهشی: همکاری در اجرای طرح ملی پرورش انبوه دو عامل کنترل بیولوژیک توسط آقای دکتر حسنعلی واحدی عضو هیئت علمی گروه گیاهپزشکی وهمکاری با معاونت پژوهشی دانشگاه در برگزاری نمایشگاه در هفته پژوهش
- کارآفرینی :تاسیس و راه اندازی شرکت تعاونی دانشجویی واستریوشان ، این شرکت در بین ۲۰۰۰ شرکت در نمایشگاه از علم تا عمل درسطح کشور به عنوان یکی از ۱۷ شرکت برتر از طرف پارک علم و فناوری، وزرات کار و استانداری، در کنار شرکت های بزرگی مثل روژین تاک ، طی مراسمی مورد تقدیر قرار گرفته است.برگزاری کارگاه پرورش و نگهداری ماهیان زینتی با دعوت از فعالان اقتصادی استان، همکاری در زمینه راه اندازی سایت تولید ورمی کمپوست در محوطه گنجینه ، همکاری با دانشجویان برای پرورش ماهیان زینتی در استخر گنجینه
- فرهنگی :فعالیت در فضای مجازی با راه اندازی و به روز رسانی وبلاگ گنجینه به آدرس اینترنتیhttp://razinatmuseum.blogfa.com ، و اطلاع رسانی فعالیت های گنجینه به همراه آلبوم عکس حیوانات و لینک های گنجینه های مختلف ایران و جهان با همکاری دانشجویان درس جانورشناسی، جمع آوری ۲۰ عنوان کتاب و ۳۰ عنوان فیلم مستندعلمی در باره حیات وحش همکاری با نهادهای فرهنگی دانشگاه ، معاونت فرهنگی(بازدید دانشجویان خارجی دانشگاه رازی، همکاری در زمینه برگزاری اردوی دانشجویان جدیدالورود)، دفتر نهاد مقام معظم رهبری ( برگزاری نماز جماعت و جلسات معرفتی برای همکاران و خانواده های آنان در محوطه گنجینه) ، همکاری با بسیج اساتید دانشگاه( برگزاری مراسم عید قربان برای خانواده های تعدادی از اساتید ،به همراه مسابقه تیراندازی با تفنگ بادی)،تشکل های دانشجویی (برگزاری مسابقه پیاده روی و دعوت از فدراسیون ووشو برای اجرای برنامه های ورزشی)
بیش از ۸۰۰ نمونه جانوری و گیاهی متعلق به ۳۲۳ گونه جانوری نگهداری و در معرض دید علاقمندان قرار دارد. در سالن اصلی طبقه همکف ۹۷ گونه پرنده تاکسیدرمی شده نگهداری می شوند. در یکی از اتاق های طبقه همکف جنین حیوانات مختلف به نمایش گذاشته شده است. تعدادی از گیاهان خشک شده نیز در اتاق دیگر در معرض دید قرار دارد. سالن اصلی طبقه بالای گنجینه برای نمایش پستاندارن تاکسیدرمی شده متعلق به ۳۹ گونه جانوری در نظر گرفته شده است. بسیاری ازاین گونه های باارزش از استان کرمانشاه جمع آوری شده اند. ماهی های جمع آوری شده از آب های گرم خلیج همیشه فارس در یکی از اتاق های طبقه بالای گنجینه در محلول کلروفرم نگهداری می شوند. در مجموع ۹۷ گونه پرنده، ۳۹ گونه پستاندار، ۵۴ گونه ماهی، ۴۲ گونه خزنده و ۱۷ گونه جنین در این گنجینه نگه داری می شود.
بخش سمعی و بصری موزه دارای ۲۰ عنوان کتاب در باره جانورشناسی است. تعدادی فیلم در باره محیط زیست و حیات وحش نیز جمع آوری شده است. این بخش قابلیت گسترش دارد.
بخش گیاهان دارویی در سال ۹۷ آغاز به کرده است تا ضمن صیانت از دانش بومی در زمینه طب سنتی به معرفی گیاهان بومی منطقه و در آن گیاهانی که از آن ها در طب سنتی استفاده می شود برای آشنایی بازدیدکنندگان معرفی می گردند.
در چند سال گذشته گنجینه دانشگاه با بخش های مختلف دانشگاه در اجرای طرح های پژوهشی همکاری نزدیکی داشته است. طرح پژوهشی پرورش حشرات مفید توسط آقای دکتر حسنعلی واحدی به مدت دو سال در موزه انجام گردیده است. همکاری های صمیمانه مزرعه آموزشی و پژوهشی پردیس برای پرورش شترمرغ، همکاری با شرکت دانش بنیان پردیس کشاورزی برای پرورش پرندگان زینتی به مدت دوسال، قرار دادن قفس های محوطه برای نگه داری موقت قوچ های وحشی، قرار دادن اتاق برای آغاز پرورش قرقاول توسط در زمینه اقدام به پرورش حشرات مفید برای مدیریت آفات در یک سال گذشته با تغییراتی که در انبار پشت موزه داده شده است از ابتدای سال ۹۸ و با موافقت مسئولین اقدام به نگه داری تعدادی از حیوانات زنده در محوطه محصور مجاور موزه گردیده که مورد توجه و استقبال بسیاری از بازدیدکنندگان قرار گرفته است. لیست حیوانات زنده موزه به پیوست سه راس اسب شامل دو راس مادیان و یک کره مادیان مرغ و خروس لاری
