موزه تاریخ طبیعی

دکتر مریم درب امامیه
استادیار گروه گیاه پزشکی دانشگاه رازی 
 

  • موزه تاریخ طبیعی دانشگاه رازی

     مقدمه:
    توجه به این اصل مهم که ادامه حیات بشری به بقای طبیعت بستگی دارد از این رو اهمیت علوم طبیعی و نقش موزه های تاریخ طبیعی در اشاعه دانش و فرهنگ زیست محیطی در جهان امروز بیشتر محسوس است. موزه‌های تاریخ طبیعی محلی برای آشتی و ارتباط مستقیم مخاطبان با ارزش‌های تنوع زیستی است. ارتباط تعاملی بازدیدکنندگان با موضوع و اثر در موزه فرایند و نتیجه آموزش را ماندگار و اثرگذار می‌کند. از این نظر می­توان گفت که مهمترين وظيفه موزه هاي تاريخ طبيعي، مطالعه و بررسي ميراث طبيعي اعم از منابع جاندار و بی جان، و انتقال اين دانش از طريق آموزش و به نمايش گذاردن نمونه هاي قابل نگهداري در جهت افزايش دانش زيست محيطي مردم و تشويق افراد به علاقه و احترام به طبیعت و حفاظت از منابع تجدید ناپذیر آن می باشد. اثرگذاری نمونه‌ای از آخرین ببر شکار شده مازندران یا شیر ایرانی در ذهن مخاطب بیش‌تر از ده‌ها ساعت آموزش رسمی و غیررسمی است. بنابراین از این ظرفیت باید در افزایش آگاهی مردم به‌ویژه کودکان و نوجوان نسبت به اهمیت، ارزش و گستردگی موضوعات مرتبط با محیط زیست و تنوع زیستی و لزوم صیانت از منابع طبیعی بهره جست. موزه‌های تاریخ طبیعی محلی برای آشتی و ارتباط مستقیم مخاطبان با ارزش‌های تنوع زیستی است. ارتباط تعاملی بازدیدکنندگان با موضوع و اثر در موزه فرایند و نتیجه آموزش را ماندگار و اثرگذار می‌کند. موزه تاریخ طبیعی و تنوع زیستی از جمله مکان های اجتماعی، فرهنگی و آموزشی است و این امکان را به وجود می­آورد که بسیاری از انسان ها که قادر به مشاهده جانوران و حیات وحش در طبیعت نیستند، آنها را از نزدیک دیده و با نام و ویژگیهای ظاهری و زیستی آنها آشنا شوند و بتوانند بر روی گونه های مختلف جانوری و گیاهی موجود در آن مطالعه نمایند.

    موزه تاریخ طبیعی دانشگاه رازی در پردیس کشاورزی ، به همّت و ابتکار آقای دکتر امیرافشاری و با هدف معرفی تنوع زیستی، منابع طبیعی و میراث علمی منطقه تأسیس شده است. این مجموعه، فضایی آموزشی–پژوهشی برای دانشجویان، پژوهشگران، دانش آموزان و علاقه‌مندان به طبیعت فراهم می‌کند و بستری ارزشمند برای آشنایی با گونه‌های جانوری، گیاهی و زمین‌شناسی غرب کشور است.
    اهداف موزه:
    • ارتقای سطح آگاهی عمومی درباره تنوع زیستی و اهمیت حفاظت از طبیعت
    • حمایت از پژوهش‌ و مطالعات دانشگاهی
    • ایجاد ارتباط میان دانشگاه و جامعه
    • فراهم‌سازی محیطی جذاب برای آموزش عملی دانشجویان، دانش آموزان و دوستداران طبیعت.
    زیربنا و مساحت مجموعه:
    در یک ساختمان دوطبقه قدیمی به مساحت 400 متر مربع در محوطه ای زیبا در کنار یک استخر بزرگ با درختان زیبا و کهنسال کاج به مساحت مجموع حدود 12000 متر مربع قرار دارد.

    در طبقه همکف، سالن اصلی شامل کلکسیون پرندگان شامل گونه های مختلف از جمله طاووس، فلامینگو و عقاب طلایی است. اتاقهای نگهداری بذور، گیاهان و جنینها از مجموعه های فرعی این طبقه هستند. در طبقه دوم، سالن اصلی مجموعه کلکسیون پستانداران ازجمله خرس پلنگ و کلکسیون ماهی سونگ را در خود جای داده است. سالنهای نگهداری آبزیان، سنگ ها، حشرات، دوزیستان و خزندگان از جمله کلکسیونهای فرعی در این طبقه هستند.
    وسایل بازی برای کودکان، دو قفس برای نگهداری حیوانات زنده و مجموعه باغهای اطراف موزه از سایر امکانات این مجموعه است.