مقاله کووید 19 با عنوان «بررسی فعالیت مهارکنندگی گیرنده‌های اصلی ویروس» توسط محققان دانشگاه رازی به چاپ رسید.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه رازی، دکتر ناهید شاه‌آبادی عضو هیئت علمی دانشگاه رازی به همراه دو تن از دانشجویان مقطع دکترای شیمی معدنی (صبا زنده‌چشم و محمد مهدوی) موفق به انتشار مقاله در مورد بیماری کووید 19 در دانشگاه رازی، با عنوان «بررسی فعالیت مهارکنندگی گیرنده‌های اصلی ویروس کووید ۱۹ روی سلول انسان توسط داروهای ستیلیستات، آبیراتون، دی ایودو هیدروکسی کینولین و بکساترون مورد تایید FDA در مقایسه با رمدیسیویر و هیدروکسی کلروکین توسط روش‌های شبیه‌سازی کامپیوتری» شدند.

دکتر شاه‌آبادی در این خصوص اظهار داشت: در دسامبر 2019 شیوع نوع جدیدی از بیماری حاد تنفسی (پنومونی) ویروسی در مرکز چین گزارش گردید و تعداد افراد مبتلا به آن نیز به‌سرعت افزایش یافت. پزشکان این بیماری را COVID-19 نام‌گذاری کرده و منشاء آن­را ویروسی با نام SARS-COV-2 معرفی نمودند. تاکنون داروی مؤثری که بتواند به قطعیت جهت درمان این بیماری به­کار گرفته شود تولید نشده است اما برخی داروها شناخته و معرفی شدند که تأثیر چشم گیری در ایجاد بهبودی بیماران نشان دادند مانند رمدیسیویر و هیدروکسی کلروکین.

وی افزود: یکی از اصلی‌ترین مشکلات روند فعلی کشف داروها توسعه تجربی داروسازی است. به طور کلی هر گاه یک بیماری شناسایی می‌شود، سفر جدیدی در دنیای شیمی شروع به جستجوی دارویی می‌کند که می‌تواند در مقابله با بیماری‌ها مفید واقع شود. در روش تجربی مولکول‌ها ساخته می‌شوند و سپس مورد آزمایش قرار می گیرند، بدون آنکه بتوان عملکرد آنها را از قبل به طور دقیق پیش‌بینی کرد. این فرآیند آزمایش به خودی خود طولانی، خسته کننده و دست و پا گیر است و ممکن است عوارض بعدی را پیش‌بینی نکند که باعث افزایش نسبت هزینه به سود می‌شود. این سفر تقریبا ۱۵ سال به طول می‌انجامد و ۲.۶ میلیارد دلار هزینه دارد و حدود ۹۹ درصد از کاندیداهای منتخب شکست می‌خورند و تنها یک درصد سربلند بیرون می‌آیند.

دکتر شاه‌آبادی بیان کرد: امروزه از محاسبات به عنوان بخش ضروری و جدایی ناپذیر علوم زیستی، پزشکی و دارویی یاد می شود به طوری که بیشتر پژوهش ها ی امروزی دقت، سرعت و صحت خود را مدیون استفاده از علوم محاسباتی هستند. دنیای فردای علوم زیستی و پزشکی، دنیایی است به مراتب دقیق‌تر و سریع‌تر، و این به منزله ی رشد چشمگیر استفاده از محاسبات در شبیه‌سازی مولکولی خواهد بود.

وی یادآور شد: کارشناسان حوزه محاسبات یا رایانش کوانتومی می‌گویند این فناوری روزی موجب خواهد شد ساخت واکسن برای بیماری‌هایی نظیر کووید-۱۹ بیش از چند روز طول نکشد. کروناویروس ثابت کرد که ما باید در شناسایی و کنترل بیماری‌ها قبل از همه‌گیر شدن بسیار سریع‌تر عمل کنیم، زیرا در دنیای امروز، ویروس‌ها بسیار سریع‌تر و گسترده‌تر از گذشته شایع می‌شوند. اگر کووید-۱۹ به ما چیزی آموخته باشد، این است که توانایی ما در شناسایی و درمان همه‌گیری‌ها از زمان شیوع آنفلوانزای اسپانیایی در سال ۱۹۱۸ تاکنون بسیار بهبود یافته است، اما هنوز راه زیادی برای پیشرفت وجود دارد.

دکتر شاه‌آبادی بیان کرد: در مطالعه حاضر با توجه به اهمیت محاسبات کامپیوتری در شناسایی سریع داروهای مجاز برای درمان کرونا از روش های داکینگ و شبیه‌سازی دینامیک ملکولی برای بررسی برخی داروها که به نظر با ساختار مناسب می‌توانند به گیرنده ویروس روی سلول متصل شده و از ورود آن به سلول جلوگیری کنند استفاده شده است. تکنیک شبیه‌سازی دینامیک مولکولی که بر اساس شبیه‌سازی برهمکنش دارو و گیرنده در بدن عمل می‌کند.

وی افزود: داروهای مورد بررسی عبارتند از ستیلیستات (ضد چاقی)، آبیراترون (ضد سرطان)، دی آیودو هیدروکسی کینولین (درمان عفونت)، بکساروتن (ضد سرطان)، با فرض اینکه بتوانند از عمل پروتئاز اصلی ویروس جلوگیری کنند و بعلاوه بتوانند بر اتصال به ACE  نیز بازدارنده باشند. رمدسیویر (ضد ویروس) و هیدروکسی کلروکین(ضد مالاریا) به عنوان داروهایی که برای بهبود بیماری کرونا استفاده می‌شوند برای مقایسه بررسی شدند.

دکتر شاه‌آبادی یادآور شد: نتایج نشان داد که داروهای  از ستیلیستات، آبیراترون، دی آیودو هیدروکسی کینولین و بکساروتن در مهار اتصال به گیرنده بهتر از هیدروکسی کلروکین عمل می‌کنند و اتصال بکساترون و ستیلیستات بسیار محکمتر از داروی رمدیسیویر است. البته مطالعات بعدی نیز مورد نیاز است و در صورت فراهم بودن سیستم‌های قویتر نتایج سریع و بهتری نیز بدست خواهد آمد و دستیابی به این نتایج نیاز به سرمایه‌گذاری مستمر در توسعه محاسبات کوانتومی به عنوان یک فناوری دارد.