اولین نشست کمیته علمی سومین همایش ملّی «معماری فضاهای دانشگاهی» با مشارکت گروه‌های معماری، شهرسازی، اقتصاد، جغرافیا، روانشناسی و باستان‌شناسی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه رازی، اولین جلسه کمیته علمی سومین همایش ملّی «معماری فضاهای دانشگاهی» روز دوشنبه 23 خرداد ماه 1401 با هدف همفکری و تبادل نظر با اعضای هیأت علمی دانشگاه در ساختمان هنر و معماری برگزار شد.

در ابتدای این جلسه دکتر کولیوندی، مدیر گروه معماری دانشگاه رازی ضمن خوشامدگویی، بر ضرورت همکاری گروه‌های مختلف آموزشی و مهندسی دانشگاه در برگزاری هرچه بهتر «همایش معماری فضاهای دانشگاهی» تأکید کرد.

سپس دکتر جواد گودینی، دبیر اجرایی سومین همایش ملّی «معماری فضاهای دانشگاهی» به معرفی اقدامات صورت‌‌گرفته (تا این مقطع زمانی) پرداخت.

وی ضمن طرح مسأله چالش‌ها و راهکارهای پیشِ‌روی معماری فضاهای دانشگاهی، ابراز امیدواری کرد که در جلسات آتی از دانش و تخصص استادان دیگر رشته‌ها نظیر عمران، مکانیک، کشاورزی و... نیز بهره گرفت.

سپس دکتر سعید مرادی، دبیر علمی سومین همایش ملّی «معماری فضاهای دانشگاهی» اظهار داشت: با پشت‌ سر گذاشتن یک دوره‌ی ساخت و سازی وسیع و سریع در دانشگاه‌ها، امروز شرایطی پیشِ‌روی ماست که باید به بحث کیفی‌سازی فضاهای دانشگاهی توجه کنیم.

وی یادآور شد: «برای مثال، مقاوم‌سازی ساختمان‌های دانشگاهی از جمله ضروریات امروز است؛ به‌ویژه اینکه بعد از زلزله‌‌های متعدد در کشور، آیین‌نامه‌ها دچار تغییراتی شده‌اند. لذا تطبیق ساختمان‌ها با این آیین‌نامه‌ها نیازمند اهتمام جدّی است».

دکتر مرادی ضمن اشاره به ظرفیت‌های تخصصی استادان گروه عمران دانشگاه رازی، یادآور شد: مشارکت این عزیزان در همایش معماری فضاهای دانشگاهی می‌تواند به غنای مباحث مطرح‌شده از جمله همین موضوع مقاوم‌سازی فضاهای دانشگاهی کمک نماید.

در ادامه، دکتر بیژن کلهرنیا عضو هیأت علمی پیشکسوت گروه معماری اظهار داشت: ما باید درخصوص مفهوم توسعه فضاهای دانشگاهی بازنگری کنیم. ما بیشتر از آنکه به کیفیات فضایی توجه کنیم، ساختمان ساخته‌ایم. امروزه دیدگاه‌های جدیدی مطرح است. باید با آنها تطبیق یابیم.

وی افزود: در رویکردهای جدید، فضاها آمیزه‌ای از ابعاد مختلف انسانی، فرهنگی، اجتماعی و... هستند. در مبحث توسعه باید به موضوع بحران‌های اجتماعی کنونی توجه نمود. ما به انعطاف‌پذیری؛ تنوع در عملکردها، فضاها و... نیازمندیم. در این انعطاف‌پذیری باید به ابعاد مشارکتی نیز بها داد. باید نگاه و دیدگاه دانشجویان را نیز به مشارکت گرفت، موضوع دیگری که باید در توسعه مدنظر قرار داد، آسیب‌زدایی از توسعه کلاسیک و مدرن است.

سپس، دکتر حجت دارابی عضو هیأت علمی گروه باستان‌شناسی به ارائه پیشنهاداتی درخصوص محورهای همایش پرداخت.

وی در بخشی از این پیشنهادات عنوان داشت: تأکید بر بحث میراث فرهنگی در محورهای همایش یا تأکید بر سوابق تاریخی فضاهای دانشگاهی در ایران نظیر مدارس و مساجد و ... می‌تواند بر افزایش مخاطبین مرتبط با حوزه میراث مؤثر باشد و زمینه‌ای ایجاد کند تا بتوانیم نظرات استادان و صاحبنظران میراثی را در همایش اخذ نمائیم.

در ادامه، دکتر جهانگیر کرمی، عضو هیأت علمی گروه روانشناسی اظهار داشت: بحث روانشناسی محیطی از موضوعاتی است که می‌تواند جایگاه ویژه‌ای را در همایش از آن خود سازد.

وی افزود: تعامل انسان با محیط به‌ویژه در بحث فضاهای دانشگاهی بسیار حائز اهمیت است. فضاهای آموزشی باید برانگیزاننده خلاقیت باشند و در فرآیند یادگیری مؤثر واقع شوند. نور، ازدحام، سروصدا و... از عوامل محیطی هستند که در فرآیند آموزش و یادگیری تأثیرگذارند. حتی مشاهده آسمان هم در این فرآیند مؤثر است. برای مثال در همین مدرسه چابهار که در جایزه آغاخان مطرح شده، شما می‌توانید به تعامل افراد با محیط توجه کنید. بازی کودکان در فضاهای ایجاد شده در دیوارها، در محیط خلوت، توأم با آسایش و سکوت بسیار جالب توجه است. ... کاهش ارتباط با محیط می‌تواند در کاهش سلامت و روان نیز مؤثر باشد.

سپس، دکتر سهراب دل‌انگیزان عضو هیأت علمی گروه اقتصاد اظهار داشت: دانشگاه یک آرمانشهر محسوب می‌شود. دانشگاه، زیست انسانی دارد، اما آرمانی است. لذا آرمانگرایی را نباید از موضوعات همایش کمرنگ نمود.

وی به توالی ماهیت دانشگاه‌ها و تغییر این ماهیت درطول تاریخ اشاره کرد و افزود: مأموریت دانشگاه‌ها در برهه‌های مختلف تاریخی متفاوت بوده و براساس این تفاوت در مأموریت‌ها، طبیعتاً معماری آنها نیز ماهیتی متفاوت داشته است. مراکز دانشگاهی در این توالی، از کاخ-دانشگاه‌ها بهسمت دانشکده‌های فنی/مهندسی و درنهایت بهس مت دانشگاه‌های توأم با کسب وکار حرکت نموده است. امروزه معماری دانشگاه‌ها با فضاهای کسب وکار ادغام شده است. مراکز رشد، شهرک‌های فناوری، شتابدهنده‌ها و...، فضاهای دانشگاهی امروز را متأثر از خود ساخته‌اند.

دکتر دل‌انگیزان افزود: فضاهای دانشگاهی باید بتواند ارتباط بین نسلی را ایجاد نماید. ایجاد این احساس در فضاهای دانشگاهی به لحاظ روانی و تاریخی می‌تواند در آموزش هم مؤثر باشد. اکثر همایش‌ها، بیشتر به سمت دریافت مقاله متمایل شده‌اند. حال آنکه باید در همایش‌ها به دنبال طرح ایده‌ها باشیم. باید فضایی ایجاد نمود که علاقه‌مندان، به ارائه ایده‌های خود در زمینه معماری فضاهای دانشگاهی بپردازند.

در ادامه، دکتر حسن ذوالفقاری عضو هیأت علمی گروه جغرافیا، ضمن اشاره به حمایت مجلّه علمی-پژوهشی جغرافیا و پایداری محیط از همایش، متذکر شد: مطرح شدن پایداری در موضوعات جغرافیا باعث شده که آموزش جغرافیا و موضوعات آن نیز تغییر نماید.

وی عنوان کرد: فضاهای دانشگاهی هم نمی‌تواند متمایز از پایداری و پایداری محیط مطرح شود. لذا باید سعی نمود در همین همایش معماری فضاهای دانشگاهی، به شکل عملی هم بر پایداری محیط تأکید کرد. رابطه جغرافیا و به ویژه آب و هوا با فضاهای دانشگاهی؛ همسازی معماری دانشگاهی با محیط؛ توجه به رابطه فضاهای دانشگاهی با عوامل محیطی؛ همسازی معماری با اقلیم؛ توجه به مبحث انرژی، آب و... از موضوعاتی است که می‌تواند در این همایش مدنظر قرار گیرد.

سپس، دکتر الهام بختیاری منش عضو هیأت علمی گروه معماری با اشاره به اهمیت موضوعات مطرح شده در جلسه، اظهار داشت: بحث کیفی‌سازی فضاهای دانشگاهی، دغدغه ما معماران نیز محسوب می‌شود.

وی در برخی از صحبت‌های خود متذکر شد: تعدد موضوعات مطرح شده نیازمند آن است که برخی از آنها با تفصیل بیشتری در همایش‌ها، سمینارها یا کارگاه‌های آینده دنبال شوند.

دکتر بختیاری منش افزود: برخی از کیفیات و الگوها می‌توانند از کاربری‌های دیگر اخذ شوند و به فضاهای دانشگاهی تعمیم داده شوند. لذا می‌توان محوری را مطرح کرد که در آن، الگوهای معماری که قابلیت تعمیم به فضاهای دانشگاهی را دارند، شناسایی و معرفی نمود.

در ادامه، دکتر محمدرضا حقی، عضو هیأت علمی گروه معماری به طرح پیشنهاداتی همچون استفاده از ظرفیت مخاطبین مختلف (دانشجویی و...) در همایش؛ توجه به موضوع سراهای دانشجویی یا فضاهای ورزشی دانشگاه‌ها؛ توجه به موضوع ارتباط دانشگاه‌ها با شهر و... در این همایش پرداختند.

وی افزود: می‌توان شرایطی فراهم کرد که علاوه بر مقالات همایشی بتوان ایده‌های مخاطبین را در قالب مقاله کوتاه (500 تا 1000 کلمه‌ای) دریافت کرد.

در این نشست، اعضای حاضر ضمن تبادل نظر به ارائه پیشنهاداتی برای برگزاری هرچه بهتر همایش پرداختند.